| اندازه فیزیکی | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| نام | توده های مولی | ||||||
| سمبل | م | ||||||
|
|||||||
جرم مولی م (همچنین جرم مولی منسوخ یا وزن مول غیر معمول ، جرم مولی ) یک ماده، جرم در هر مقدار مولی یا به عبارت دیگر، ضریب تناسب بین جرم ها است. متر و مقدار ماده n :
- متر = م ⋅ n .
او یک اندازه شدید است . واحد SI است کیلوگرم بر مول . در شیمی، g/mol رایج است.
جرم مولی یک ترکیب شیمیایی مجموع در ضریب استوکیومتری موجود در ترکیب ضرب جرم مولی عناصر شیمیایی مربوطه است . فاکتورهای استوکیومتری اعداد در فرمول تجربی یک مولکول یا در مورد ترکیبات غیر مولکولی ( فلزات و ترکیبات یونی )، فرمول نسبت هستند .
مقدار عددی جرم مولی بر حسب گرم بر مول، نسبی جرم مولکولی است و برابر با مقدار عددی جرم مولکولی در واحد جرم اتمی (u یا دالتون) است.
فهرست مطالب
تعریف
- م = متر n = ن آ ⋅ متر م
نمادهای فرمول فردی مقادیر زیر را نشان می دهند :
- متر – دسته جمعی
- n – مقدار ماده
- ن آ – آووگادرو-کنستانته
- متر م – جرم ذرات
محاسبه
جرم مولی یک ترکیب را می توان محاسبه کرد اگر فرمول مولکولی آن را بدانید : برای هر عنصر ، می توانید عدد شاخص را از فرمول مولکولی بگیرید – این عدد در فرمول مولکولی بعد از نماد عنصر است . برای هر عنصر باید z. ب. از جداول جرم مولی را بگیرید – مقدار عددی آن برابر با جرم اتمی نسبی است . سپس جرم مولی را به عنوان مجموع جرم مولی عناصر تشکیل دهنده ترکیب بدست می آورید:
جرم مولی یک ترکیب برابر است با مجموع جرم مولی عناصر ضرب در عدد شاخص آنها.
مثال برای آب (H 2 O):
- م اچ 2 O = 2 م اچ + م O = 2 ⋅ 1007 94 g متر o ل + 15999 4 g متر o ل = 18,015 28 g متر o ل
جرم مولی عناصر شیمیایی را می توان از روی جرم مولی همه ترکیبات محاسبه کرد .
| عنصر | نماد عنصری | عدد اتمی | توده های مولی |
|---|---|---|---|
| هیدروژن | اچ | 1 | 100794 گرم در مول |
| کربن | سی | 6 | 120107 گرم در مول |
| اکسیژن | O | 8 | 159994 گرم در مول |
| ارتباط | فرمول مولکولی | تعداد اتم ها | توده های مولی |
|---|---|---|---|
| هیدروژن | H2 _ | 2 | 201588 گرم در مول |
| اکسیژن | از 2 | 2 | 319988 گرم در مول |
| اب | H 2 O | 3 | 1801528 گرم در مول |
| متان | CH 4 | 5 | 16,043 گرم در مول |
| اسید استیل سالیسیلیک | C 9 H 8 O 4 | 21 | 180،16 گرم در مول |
تعیین
تعیین اولیه
قانون آووگادرو برای اولین بار تعیین جرم مولی مولکول ها تعیین کننده بود. در حالت گاز، تعداد یکسانی از مولکول ها حجم تقریباً یکسانی را در همان دما اشغال می کنند. برای مولکول های ساده مانند کلر، هیدروژن، کلرید هیدروژن، اکسیژن و بخار آب، نسبت ها را می توان با وزن کردن گازها پس از الکترولیز تعیین کرد. با روش Bunsen می توان جرم مولی گازها را از طریق زمان های خروجی تعیین کرد. قانون آووگادرو نیز در ابتدا برای مولکول های آلی پیچیده با تبخیر مواد آلی خالص و تعیین حجم آب جابجا شده استفاده شد. این روش ابتدا توسط جوزف لوئیس گی لوساک استفاده شد و بعداً توسط ویکتور مایر بهبود یافت . روش دیگر اندازه گیری افزایش نقطه جوش ( ابولیوسکوپی ) بود. یک روش تا حدودی قدیمی‌تر این است که طبق گفته دوما ، که در آن مواد نیز تبخیر می‌شدند. در گذشته، فرورفتگی نقطه انجماد برای مولکول های غیر قابل تبخیر استفاده می شد. کرایوسکوپی ) یا فشار اسمزی محلول ها ( اسمومتری ). روش دوم توسط Jacobus Henricus van’t Hoff توسعه داده شد .
اولین تعیین جرم مولی بر اساس اندازه گیری اثرات بود که اندازه آن فقط به تعداد ذرات عامل بستگی دارد، اما نه به جرم آنها ( اثرات جمعی ).
تعیین در حال حاضر
یک روش اندازه گیری دقیق و حساس، طیف سنجی جرمی است . در اینجا جرم مولی نسبی از پیک مولکولی حاصل می شود که بر اساس کالیبراسیون با یک ماده استاندارد با جرم مولی شناخته شده است. در طیف سنجی جرمی با وضوح بالا، جرم مولی را می توان با چهار رقم اعشار و فرمول تجربی را نیز تعیین کرد. [3] لازم به ذکر است که جرم مولی یک مولکول – بسته به ترکیب ایزوتوپی آن – می تواند در معرض نوسانات خاصی باشد. یک روش فنی کمتر پیچیده، تعیین الکتروفورتیک جرم مولی است که با این حال، تنها امکان تخمین را فراهم می کند. در تهیه پروتئین ها ، آنالیز محدود نقش مهمی و سایر روش های آماده سازی دارد.
اندازه های مرتبط
- میانگین جرم مولی
- حجم مولی (مولولوم)
- وزن مولکولی یا جرم مولکولی یا جرم مولکولی (قبلاً: وزن مولکولی)
با وجود مشخصات SI برعکس ، نماد M به معنای مولاریته هنوز اغلب برای نشان دادن غلظت یک ماده استفاده می شود .